Oddziaływanie prawniczych badań podstawowych na kształcenie prawników na przykładzie badań podstawowych finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki w Polsce

W dzisiejszych czasach instytucja uniwersytetu oraz profesja nauczyciela akademickiego w wielu krajach (w tym w Polsce) znajduje się w obliczu wyzwań będących następstwem różnorodnych przeobrażeń społecznych, ekonomicznych czy edukacyjnych, które mogą determinować także charakter związków między działalnością badawczą i dydaktyczną. Z jednej strony – rozwój społeczeństwa wiedzy sprzyja zacieśnianiu relacji między działalnością badawczą i dydaktyczną, z drugiej zaś – globalizacja, ideologia rynkowa, postępująca komercjalizacja wiedzy czy umasowienie kształcenia zdają się raczej rozdzielać (przeciwstawiać) te dwa obszary działalności nauczyciela akademickiego, czego przykładem jest rywalizacja między uniwersytetami (w skali globalnej oraz krajowej), uwypuklona w postaci różnorodnych rankingów, w których pozycja uniwersytetu jest uzależniona przede wszystkim od oceny działalności badawczej. Odbywa się to kosztem kształcenia, które jest niedoceniane. Można dostrzec systemowe domniemanie (niezależnie od realiów), że uczelnie prowadzące badania naukowe na wysokim poziomie są jednocześnie doskonałe dydaktycznie. Studia prawnicze są traktowane jako prestiżowe i wymagające umiejętności przyswajania dużej liczby informacji w specyficznym języku prawa, z uwzględnieniem zdolności do przetwarzania tych informacji i przekładania na język prawniczy. Jednocześnie prowadzą w perspektywie ku odpowiedzialnej roli społecznej związanej z wykonywaniem zawodów prawniczych. Oczekiwania praktyki wobec absolwentów studiów prawniczych stały się głównym czynnikiem kształtowania treści programowych, co w skrajnych przypadkach marginalizuje rolę wyników badań naukowych w tym zakresie.

Celem naukowym projektu jest poszerzenie i usystematyzowanie wiedzy na temat oddziaływania prawniczych badań podstawowych na kształcenie na studiach prawniczych w XXI wieku na przykładzie Polski. Otrzymane wyniki pozwolą określić charakter i stopień oddziaływania prawniczych badań podstawowych na kształcenie prawników w Polsce oraz ich przyczyny i skutki na tle wybranych państw europejskich (Niemcy, Francja, Wielka Brytania) poprzez analizę i zestawienie otrzymanych wyników badań z uwarunkowaniami społeczno-prawnymi i poglądami doktryny (w oparciu o piśmiennictwo), wykorzystując ujęcie komparatystyczne.

Projekt przyczyni się do rozwoju nauk prawnych w zakresie prawa szkolnictwa wyższego i działalności badawczo-dydaktycznej. Badania powinny również pozwolić na sformułowanie rekomendacji w zakresie relacji pomiędzy badaniami a kształceniem w obszarze nauk prawnych. Projekt przyczyni się w szczególności do dostarczenia nowej wiedzy na temat uwarunkowań polityczno-prawnych i praktyki polskich uniwersytetów publicznych w zakresie łączenia badań podstawowych w dziedzinie nauk prawnych z kształceniem na studiach prawniczych, a także poszerzenia świadomości nauczycieli akademickich na temat łączenia badań podstawowych z kształceniem na studiach prawniczych